Sơ đồ phả hệ dưới đây mô tả sự di truyền 2 bệnh ở người. Alen A quy định không bị bệnh N trội hoàn toàn so với alen a quy định bị bệnh N, alen B quy định không bị bệnh M trội hoàn toàn so với alen b quy định bị bệnh M. Hai gen này nằm ở vùng không tương đồng trên nhiễm sắc thể giới tính X và giả sử cách nhau 20 cm.
Biết rằng không xảy ra đột biến mới ở tất cả những người trong các gia đình trên. Theo lý thuyết có bao nhiêu kết luận đúng về phả hệ nói trên?
I. Người con gái số 5 mang kiểu gen dị hợp hai cặp gen.
II. Người con gái (10) có thể mang alen quy định bệnh M.
III. Xác định được tối đa kiểu gen của 6 người trong các gia đình trên.
IV. Cặp vợ chồng (5) và (6) sinh con thứ hai là con trai có thể không bị bệnh N và M.
V. Xác suất sinh con thứ hai là con gái không bị bệnh N và M của cặp vợ chồng (5) và (6) là 12,5%.
Suy nghĩ trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiA: bình thường \(\gg \) a: bệnh N
B: bình thường \(\gg \) b: bệnh M
- (2), (6) bị bệnh M nên đều có kiểu gen là \({X^{Ab}}Y\)
- (9) chị bệnh N nên kiểu gen của (9) là: \({X^{aB}}Y \to \) (5) cho giao tử \({X^{aB}}\) và (5) nhận 1 giao tử \({X^{Ab}}\) từ (2) → Kiểu gen của (5) là \({X^{Ab}}{X^{aB}} \to \) I đúng
- (4) và (8) không bị cả 2 bệnh nên kiểu gen của (4) và (8) đều là \({X^{AB}}Y\)
- II đúng vì kiểu gen của (6) là \({X^{Ab}}Y\) (6) nhận giao tử \({X^{Ab}}\) từ (3) → (7) có thể có giao tử \({X^{Ab}} \to \) (10) cũng có thể nhận giao tử \({X^{Ab}}\) hay (10) có thể mang alen b.
- III đúng vì xác định được tối đa kiểu gen của 6 người trong các gia đình trên là: (2); (4); (5); (6); (8); (9).
- IV đúng.
Sơ đồ lai của (5) và (6) là: \({X^{Ab}}{X^{aB}} \times {X^{Ab}}Y \to\) nếu có trao đổi chéo xảy ra thì có loại giao tử \({X^{AB}}\) của (5) kết hợp với giao tử Y của (6) con trai có thể không bị bệnh N và M.
- V sai vì: \({X^{Ab}}{X^{aB}} \times {X^{Ab}}Y\)
Ta có sơ đồ lai (5) kết hợp với (6) là: \({X^{Ab}} = {X^{aB}} = 0,4;\,{X^{Ab}} = Y = 0,5\)
\({X^{AB}} = {X^{ab}} = 0,1\)
→ Xác suất sinh con thứ hai là con gái không bị bệnh N và M của cặp vợ chồng (5) và (6) là \(\left( {{X^{aB}}{X^{Ab}} + {X^{AB}}{X^{Ab}}} \right) = 0,4.0,5 + 0,1.0,5 = 0,25 = 25\% \)
Vậy có 4 phát biểu đúng.