Cho 7,65 gam hỗn hợp Al và Mg tan hoàn toàn trong 500 ml dung dịch HCl 1,04M và H2SO4 0,28M, thu được dung dịch X và khí H2. Cho 850 ml dung dịch NaOH 1M vào X, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 16,5 gam kết tủa gồm 2 chất. Mặt khác cho từ từ dung dịch hỗn hợp KOH 0,8M và Ba(OH)2 0,1M vào X đến khi thu được lượng kết tủa lớn nhất, lọc kết tủa đem nung đến khối lượng không đổi, thu được m gam chất rắn. Giá trị của m gần nhất với giá trị nào sau đây?
Suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiĐặt số mol Al là x mol; số mol Mg là y mol
Ta có: nHCl = 0,52 mol; nH2SO4 = 0,14 mol
Dung dịch X chứa {Al3+ (x mol); Mg2+ (y mol); H+ dư (0,8-3x-2y mol); Cl-, SO42-}
*Khi cho 0,85 mol NaOH vào dung dịch X: Đặt nAl(OH)3 (4)= z mol
Ta thấy:
+) nH+ dư + 3nAl3+ + 2nMg2+ = (0,8-3x-2y) + 3x + 2y = 0,8 mol
+) nOH- = 0,85 mol
⇒ nOH- > nH+ dư + 3nAl3+ + 2nMg2+ ⇒ OH- dư, đã có sự hòa tan Al(OH)3
\(\begin{array}{*{20}{l}} {O{H^{ - \;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;}} + \;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;{\rm{ }}{H^ + }\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;{\rm{ }} \to {\rm{ }}{H_2}O{\rm{ }}\left( 1 \right)}\\ {\left( {0,8 - 3x - 2y} \right)\;\;{\rm{ }}\left( {0,8 - 3x - 2y} \right){\rm{ }}mol}\\ {3O{H^{ - \;}} + {\rm{ }}A{l^{3 + }}\; \to {\rm{ }}Al{{\left( {OH} \right)}_3}\; \downarrow {\rm{ }}\left( 2 \right)}\\ {3x{\rm{ }} \leftarrow \;\;\;{\rm{ }}x\;\;\;\;\;\;\;\;{\rm{ }}\;x{\rm{ }}mol\;\;\;\;\;\;}\\ {2O{H^ - } + {\rm{ }}M{g^{2 + }}\; \to {\rm{ }}Mg{{\left( {OH} \right)}_2}\;\left( 3 \right)}\\ {2y{\rm{ }} \leftarrow \;\;\;{\rm{ }}y\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;\;{\rm{ }}y{\rm{ }}mol}\\ {Al{{\left( {OH} \right)}_{3\;}} + {\rm{ }}O{H^ - }\; \to {\rm{ }}Al{{\left( {OH} \right)}_3}\;\left( 4 \right)}\\ {z\;\;\;{\rm{ }} \to \;\;\;\;\;{\rm{ }}z{\rm{ }}mol} \end{array}\)
Kết tủa thu được sau phản ứng có y mol Mg(OH)2 và (x-z) mol Al(OH)3
Ta có hệ:
(1) m hh = 27x + 24y = 7,65
(2) m kết tủa = 58y + 78(x - z) = 16,5
(3) nOH-= 0,8 - 3x - 2y + 3x + 2y + z = 0,85 mol
Giải hệ trên ta có: x = 0,15; y =0,15 và z = 0,05 mol
Vậy dung dịch X có chứa 0,05 mol H+, 0,15 mol Al3+, 0,15 mol Mg2+, 0,14 mol SO42-, 0,52 mol Cl-
Đặt thể tích dung dịch chứa KOH, Ba(OH)2 là a lít
*Khi cho dung dịch chứa 0,8a mol KOH, 0,1a mol Ba(OH)2 vào dung dịch X để thu được lượng kết tủa lớn nhất:
- Trường hợp 1: Kết tủa là Al(OH)3 cực đại, Mg(OH)2, BaSO4
\(\begin{array}{*{20}{l}} {O{H^{ - \;}} + {\rm{ }}{H^ + }\; \to {\rm{ }}{H_2}O{\rm{ }}\left( 5 \right)}\\ {3O{H^ - } + {\rm{ }}A{l^{3 + }}\; \to {\rm{ }}Al{{\left( {OH} \right)}_3}\; \downarrow {\rm{ }}\left( 6 \right)}\\ {2O{H^ - } + {\rm{ }}M{g^{2 + }}\; \to {\rm{ }}Mg{{\left( {OH} \right)}_2}\; \downarrow {\rm{ }}\left( 7 \right)}\\ { \to {\rm{ }}{n_{OH - }} = {\rm{ }}0,05{\rm{ }} + {\rm{ }}3.0,15{\rm{ }} + {\rm{ }}2.0,15{\rm{ }} = {\rm{ }}0,8{\rm{ }}mol}\\ { \to {\rm{ }}0,8a{\rm{ }} + {\rm{ }}2.0,1a{\rm{ }} = {\rm{ }}0,8{\rm{ }}mol{\rm{ }} \to {\rm{ }}a{\rm{ }} = {\rm{ }}0,8{\rm{ }}l\'i t{\rm{ }} \to {\rm{ }}{n_{Ba\left( {OH} \right)2\;}} = {\rm{ }}0,1a{\rm{ }} = {\rm{ }}0,08\;{\rm{ }}mol}\\ {B{a^{2 + \;\;}} + {\rm{ }}S{O_4}^{2 - }\; \to {\rm{ }}BaS{O_4} \downarrow }\\ {0,08\;\;\;{\rm{ }}0,14\;\;\;\;\;\;{\rm{ }}\;0,08{\rm{ }}mol} \end{array}\)
→ mkết tủa = mBaSO4 + mAl(OH)3 + mMg(OH)2 = 0,08.233 + 0,15.78 + 0,15.58 = 39,04 gam
Khi nung kết tủa đến khối lượng không đổi thu được: BaSO4, Al2O3 và MgO
→ mchất rắn = mAl2O3 + mMgO + mBaSO4
= 0,075.102 + 0,15.40 + 0,08.233 = 32,29 gam
Trường hợp 2: Kết tủa là BaSO4 cực đại, Mg(OH)2
\(\begin{array}{*{20}{l}} { \to {\rm{ }}{n_{Ba2 + {\rm{ }}max\;}} = {\rm{ }}{n_{SO4\left( {2 - } \right)\;}} = {\rm{ }}0,14{\rm{ }}mol{\rm{ }} \to {\rm{ }}0,1a{\rm{ }} = {\rm{ }}0,14{\rm{ }} \to {\rm{ }}a{\rm{ }} = 1,4}\\ { \to {\rm{ }}{n_{OH - \;}} = {\rm{ }}0,8a{\rm{ }} + {\rm{ }}2.0,1a{\rm{ }} = {\rm{ }}a{\rm{ }} = 1,4{\rm{ }}mol} \end{array}\)
Khi đó Al(OH)3 tan hết.
Kết tủa thu được có 0,14 mol BaSO4 và 0,15 mol Mg(OH)2
→ mkết tủa = 0,14.233 + 0,15.58 = 41,32 gam > 39,04 gam
Do đó ta chọn trường hợp 2 sẽ cho khối lượng kết tủa cực đại
Khi đó: mchất rắn = mBaSO4 + mMgO = 0,14.233 + 0,15.40 = 38,62 gam
Vậy giá trị của m gần nhất với giá trị 38,6