Phương trình dao động của O có dạng \({{\text{u}}_{\text{O}}}=3\text{cos }\!\!\omega\!\!\text{ t}~\,\,\left( \text{mm} \right).\) Điểm N cách O là \(\frac{\text{2 }\!\!\lambda\!\!\text{ }}{\text{3}}\). Lúc t', li độ của N là \({{\text{u}}_{\text{N}}}=1,5~\text{mm}\text{.}\) Tìm giá trị nhỏ nhất của t' theo chu kì dao động T.
Suy nghĩ và trả lời câu hỏi trước khi xem đáp án
Lời giải:
Báo saiĐề bài không cho O là nguồn sóng.
Ta chưa biết được điểm N nằm trước hay sau O nên phương trình sóng tại N có dạng:
\({{\text{u}}_{N}}=3\text{cos}\left( \omega \text{.t}\pm \frac{2\pi .NO}{\lambda } \right)=3\text{cos}\left( \frac{2\pi }{T}\text{.t}\pm \frac{2\pi .NO}{\lambda } \right)=3\cos \left( \frac{2\pi }{T}\text{.t}\pm \frac{4\pi }{3} \right)\,\,\left( mm \right).\)
Tại thời điểm t = t', ta có:
\(\text{ }{{\text{u}}_{N}}=1,5\text{ mm}\)
\(\Leftrightarrow 3\cos \left( \frac{2\pi }{T}\text{.t }\!\!'\!\!\text{ }\pm \frac{4\pi }{3} \right)=1,5\,\,mm\)
\(\Leftrightarrow \cos \left( \frac{2\pi }{T}\text{.t }\!\!'\!\!\text{ }\pm \frac{4\pi }{3} \right)=\frac{1}{2}\)
\(\Leftrightarrow \cos \left( \frac{2\pi }{T}\text{.t }\!\!'\!\!\text{ }\pm \frac{4\pi }{3} \right)=\cos \left( \frac{\pi }{3} \right).\)
Trường hợp N nằm trước O:
\(\cos \left( {\frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} + \frac{{4\pi }}{3}} \right) = \cos \left( {\frac{\pi }{3}} \right) \Rightarrow \left[ \begin{array}{l} \frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} + \frac{{4\pi }}{3} = \frac{\pi }{3} + k2\pi \\ \frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} + \frac{{4\pi }}{3} = - \frac{\pi }{3} + k2\pi \end{array} \right. \Rightarrow \left[ \begin{array}{l} {\rm{t'}} = - \frac{T}{2} + kT{\rm{ (1)}}\\ {\rm{t'}} = - \frac{{5T}}{6} + kT{\rm{ (2)}} \end{array} \right.\)
Trường hợp N nằm sau O:
\(\cos \left( {\frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} - \frac{{4\pi }}{3}} \right) = \cos \left( {\frac{\pi }{3}} \right) \Rightarrow \left[ \begin{array}{l} \frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} - \frac{{4\pi }}{3} = \frac{\pi }{3} + k2\pi \\ \frac{{2\pi }}{T}{\rm{.t'}} - \frac{{4\pi }}{3} = - \frac{\pi }{3} + k2\pi \end{array} \right. \Rightarrow \left[ \begin{array}{l} {\rm{t'}} = \frac{{5T}}{6} + kT{\rm{ (3)}}\\ {\rm{t'}} = \frac{T}{2} + kT{\rm{ (4)}} \end{array} \right.\)
Với (1) và (2), ta lấy k = 1: \(\text{t }\!\!'\!\!\text{ }=\frac{T}{2} hoặc \text{t }\!\!'\!\!\text{ }=\frac{T}{6}.\)
Với (3) và (4), ta lấy k = 0: \(\text{t }\!\!'\!\!\text{ }=\frac{5T}{6}\) hoặc \(\text{t }\!\!'\!\!\text{ }=\frac{T}{2}\)
Vậy giá trị nhỏ nhất của t' là t' = T/6.